Omuzlarında 1. Sınıf Yüküyle 5 Yaşındaki Miniklerimiz

Oğlum Ömer 4,5 yaşında. Haziranın sonunda 5 yaşını tamamlayacak. Yani, 60 ayını bitirmiş olacak. Yani, henüz kanunlaşmamış (umarım bu hâliyle kanunlaşmaz!) 4+4+4 eğitim “paketi”ne göre 2012’nin Eylülü gibi “kesintili ama kesintisiz” 12 senelik okul hayatına 1. Sınıftan başlamış olacak.

Şöyle bir itirafta bulunayım: Düne kadar, tasarının revize edilmiş 5 yaş haliyle, hep bir “anasınıfı”nın varlığı zannına kapılmışım… Oysa ki böyle bir şey yokmuş; çocuklar 5 yaşında doğrudan 1. Sınfa başlayacaklarmış…  İnanılır gibi değil!

Acaba annelik duygularına kapılıp ben mi yanılıyorum, diye dünya üzerindeki uygulamalara dâir küçük bir araştırma yaptım. Gördüm ki bizim minik yavrularımızın 1. Sınıfa uyum sağlamaları mümkün görülmüyor. Şöyle ki:

Anasınıfı (kindergarden) yaşının 5; okula başlama yaşının 6 olduğu Amerika’nın (NIH) Ulusal Sağlık Enstitüsü, 5 yaş çocuğunun fiziksel, duygusal ve zihinsel gelişimini maddeler halinde sıralamış. Yine ABD’deki Iova State Üniversitesi de bu konuda belli kriterler saptamış. Buna göre:

Koşabilir, sıçrayabilir.

Gözleri kapalıyken tek ayağı üzerinde denge kurabilir.

Basit araçlar ve yazma gereçlerini kullanmada geliştirilebilir.

Bir üçgen çizebilir.

10’a kadar sayabilir.

Ana renklerin ve belki birkaç ara rengin ismini doğru olarak bilir.

5 ya da daha fazla kelimelik cümleler kurabilir.

Gerçeküstü oyunlara ilgi duyar (örneğin Aya seyahat etme)

Küçük yardımlarla giyinebilir.

Makasla bir çizgiyi takiple kesebilir.

Alçak bir objenin üzerinden atlayabilir.

Bir hikâyenin başı, ortası ve sonunu hatırlayabilir.

Kitapların soldan sağa ve yukarıdan aşağıya doğru okunduğunu bilebilir.

Hayvan, insan ve nesnelerden oluşan resimler çizebilir.

Bazı harfleri ve rakamları tanıyabilir ve yazabilir.

Önce, sonra; aşağı, yukarı nedir bilir.

Neden ve etkilere ilgi duyar.

Basit kurallı oyunlar kurgulayabilir.

Gerçek ve gerçeküstünü zaman zaman karıştırır.

Paylaşabilir ama her zaman bunu istemez.

Dikkati çekmek için “ayıp” kelimeler kullanabilir.

Bazan aşırırı buyurgan olabilir.

Yeni şeyler denemeyi ve risk almayı sever.

Diğer insanların duygularına karşı fazlaca dikkatli ve hassastır.

Kimi zaman uzaklaşıp yalnız kalmaya ihtiyaç duyabilir.

NIH’a ve Iova State Üniversitesi’ne göre, 5 yaşında bir çocuğu teşvik etmek gereken noktalardan bazıları da şunlar:

Birlikte kitap okuma

Fiziksel aktivitesi için gerekli alanları sağlama

Sportif aktiviteler yönlendirme ve kurallarını öğrenmesini sağlama

Sosyal gelişimine yardım için diğer çocuklarla oynamaya teşvik etme

Sevdiği yerleri gezdirme

Masayı hazırlamaya ya da oyuncakları toplamaya yardım gibi evde, küçük sorumluluklar verme.

Kesmeyi öğrenmesine yardım etme

Hikaye anlatmasını önerme

Yukarıdaki kaynaklara göre, 5 yaşındaki bir çocuk 5 kelimeden (belki biraz fazla) oluşan cümleler kurabilirken, 6 yaşındaki bir çocuk 5’le 7 arasında değişen kelimelerle basit cümleler kurabiliyor. Diğer yandan, 6 yaşındaki bir çocuğun odaklanabilme süresi 15 dakikaymış. 9 yaşında bu süre 1 saate kadar çıkabiliyormuş. 5 yaşındaki bir çocuğun odaklanma süresini belirtmemişler; ama muhtemelen yarısı kadar değildir.

Elbette ki bu veriler ortalama verilerdir. Bunların altında ya da üstünde performans sergileyecek çocuklarımız olacaktır. Ancak kanunlar, kurallar, geneli dikkate alarak yapılır ve istisnâlar kaideyi bozmaz.  Şahsen, aktarmaya çalıştığım bilimsel verileri de gördükten sonra, oğlumun ve diğer tüm 5 yaşındaki miniklerin 1. Sınıf olmanın ağır yükünü küçücük omuzlarında taşımalarını istemiyorum. Tüm anneler adına yetkililerden, tasarının kanunlaşmadan önce bir kez daha ve dikkatlice gözden geçirilip 5 yaş çocukları için “anasınıfı” şartlarında eğitimin yeniden hayata geçirilmesini istiyorum.